Digitale Fotografie Vakantie

Nikon D 810 test

Nikon D-810, nog net even iets beter
Patrick Mollema
De D810 is de opvolger van de D800. Wat moet je aan de laatst genoemde nog toevoegen? Pixels zat, dynamische bereik is het grootste bereik wat er te koop is. Dus hoe verbeter je die camera dan nog? Valt er überhaupt nog wat te verbeteren?

Met dank aan cursist Bas die de D810 meenam als eigenaar heb ik de D810 tijdens een cursusweek goed bekeken en onderzocht, getest en vergeleken. En uiteraard Bas verder kunnen helpen met zijn prachtige aanwinst.
Stacks Image 16
Hiernaast zie je een rationeel overzicht van cijfers gemeten door DXO Labs. In alles is de D810 op papier weer een stukje beter dan zijn voorganger, maar de verschillen zijn miniem. 0.2 bits extra kleurruimte kan ik met mijn ogen echt niet zien. Hoe goed die ook zijn. 0.4 extra dynamisch bereik is toch weer een 1/3 stop gewonnen met belichten. Dat is mooi. 1/3 is toch een 1/3 meer! Belichting speelruimte of dynamisch bereik kan maar beter lekker groot zijn. Beter dan te weinig zoals bij Canon eigenlijk zo goed als altijd het geval is. Een groter dynamisch bereik maakt het fotografische leven een stuk aangenamer en je hebt met je definitieve belichting meer keuzes hoe je een foto wilt maken.

Met een klein dynamisch bereik ben je al blij als je het onderwerp (in moeilijke omstandigheden) er al een beetje normaal op de plaat krijgt. Met een groter dynamisch bereik gaat dit makkelijker en blijft er misschien wel ruimte over om ook meteen nog een sfeer mee te fotograferen. Voor RAW fotografen zal dit abracadabra zijn, JPG fotografen weten wat ik bedoel. Direct een sfeer neerzetten in je foto. Ga lichter belichten zonder dat de hoge lichten uitbijten, of ga je donkerder belichten voor meer zwarting maar wel met behoud van doortekening? Of juist het zwart lekker laten dicht lopen. Dat kan ook. Dit soort keuzes kun je alleen maken wanneer je in de genoemde moeilijke omstandigheden over een camera beschikt die het ook kan. De Nikon D810 bijvoorbeeld. Wanneer je camera een klein dynamisch bereik heeft houdt het spel van een mooie sfeer neerzetten in je foto al snel op. Dit is even in het kort waarom een groot dynamisch bereik belangrijk is.

Tot zo ver zijn de verschillen niet echt groot te noemen tussen de D800 en de D810. De 810 is een klein beetje beter ,et als toevoeging dat de D800 al ontzettend goed was.
Stacks Image 22
Geen makkelijke camera

Mijn benchmarks, zijn momenteel de Fuji X-Pro1, X-T1 en de Nikon D810. In mijn ogen de drie beste camera’s die je op dit moment kunt kopen. Hiermee verklap ik dus al dat ik de D810 als een uitmuntende camera zal beschrijven. Maar dat is niet het hele verhaal.

Het gekke aan de drie genoemde camera’s is, dat het geen makkelijk camera’s zijn. Je moet er mee werken anders gebeurd er niet zoveel. Ik heb zojuist al uitgelegd dat het dynamisch bereik zeer hoog is van de D810. Dat is allemaal leuk en aardig, maar daar heb je alleen wat aan als de omstandigheden moeilijk zijn. Situaties met hoge contrasten. Zonlicht en schaduw in één foto bijvoorbeeld. Als dat het gene is wat er voor je lens zich afspeelt dan bij je erg blij dat je een D810 in je handen hebt.

Is het daartegen erg grijs of heb je heel erg saaie omstandigheden dan ben je behoorlijk de klos met je D810. Onder deze omstandigheden houd je namelijk belichting speelruimte over met je D810. En niet zo’n klein beetje ook. Is dat erg? Nee, het is niet erg, maar makkelijk is het ook niet. Doordat je belichting speelruimte over houdt haal je je zwart niet en je wit niet. Je bent dan bezig om je superieure camera hele saaie en grijze foto’s te maken. Zonder wit en zonder zwart. Deze foto zal er saai en niets toe doende uitzien. In dat soort omstandigheden, als het makkelijk is, moet je met een Nikon D810 harder gaan werken.

Hieronder laat ik je een voorbeeld zien:
Stacks Image 30
Stacks Image 32
Bovenstaande foto is een normale en makkelijke foto om te maken. Er is een zacht zonnetje, beetje waterig, maar het is niet genoeg om het histogram te vullen ondanks het feit dat de zon wel een beetje schijnt. Het zwart zou wel wat zwarter mogen zijn en de licht tinten in de foto, er zit niet echt ergens wit in, ze zijn ook een beetje flets. Kortom je hebt eigenlijk een laag contrast foto. Dit is in ieder geval zo met je D810. Met andere camera zou je op dit moment geen problemen hebben. Met de D810 kom je gewoon contrast tekort omdat het dynamisch bereik zo groot is. De oplossing voor dit soort foto’s is nu al gegeven, maar je moet wel een extra handeling verrichten. Nu is dat niet erg, ik leer mijn cursisten niets anders. Maak het zoals je het wilt maken. Niets meer en niets minder en precies zoals je het hebben wilt of in gedachten had.

In de afbeelding van het histogram kun je nogmaals zien dat er geen wit en ook geen zwart aanwezig is in de foto. Is dat erg? Nee, het is makkelijk op te lossen. Maar dit is een mooi voorbeeld van wat ik wil schrijven over de Nikon D810. Het is een waanzinnig gave camera voor moeilijke omstandigheden. Als het makkelijk is, is het gek genoeg een camera waar je hard mee moet werken. Omdat je moeilijker je maximale zwarten en/of je witten haalt.

Met andere woorden, één van de beste camera’s die er te koop zijn, is ook gewoon een camera waar je het niet cadeau krijgt. Je zult actief met de D810 aan de slag moeten gaan en goed zijn instellingen gebruiken.En daar zijn er vele van. In dit model is nieuw vergeleken met de D800 een lokaal contrast wat ik later zal uitleggen naast de normale contrast instelling.
Stacks Image 37
Stacks Image 40
De gewone belichting zodat eindelijk de reflecterende blaadjes niet meer uitbijten
Exact dezelfde belichting als de linker foto, maar nu met gebruik van een contrast verlaging in combinatie met Active D lighting, standje normaal voor de kenners.
De bovenste twee foto’s zijn gemaakt door Bas de cursist. Op weg om beter te leren fotograferen, maar ook om zijn camera beter te leren kennen. Je kunt een D810 kopen, maar wat kan je er vervolgens mee?

De linkerfoto is het gevolg van een belichting trapje. Bas moest door fotograferen van mij en steeds donkerder belichten omdat anders de reflecterende blaadjes bleven uitbijten in de hoge lichten. Bas ging ook gewoon door en links zie je de eerste foto dat eindelijk de blaadjes niet meer uitbijten. Ja uh…. leuk, maar er is haast geen onderwerp meer te zien. Bas kent echter al door eerdere gevolgde cursussen de specifieke mogelijkheden van de Nikon, en dus werkt Bas actief met contrast en ook Active D Lighting, en heeft dat zoals je kunt zien in de rechter foto toegepast. De belichting is exact hetzelfde als de linker foto, maar doordat Bas met zijn instellingen gespeeld heeft haalt hij weer enorm veel schaduw en zwart terug waardoor het onderwerp veel beter zichtbaar is.

De RAW fotograaf zou dit in de nabewerking doen, een echt JPG fotograaf doet het meteen tijdens de opname. Een groot verschil en veel sneller. En je gooit minder data weg doordat alles in de camera plaat vindt. Dat is echter een anders les en dat ga ik nu niet uitleggen. Het is een test van de D810 en dat moet het ook blijven.

Hoe dan ook, dit is een mooi voorbeeld van wat je kunt doen mits je camera een groot dynamisch bereik heeft. Met een kleiner dynamisch bereik lukt dit niet. Bij andere camera’s dan deze Nikon zou het zwart in de linker foto nog meer zijn dicht gelopen. En dan is er geen redden meer aan. Doordat de D810 zo’n enorm groot dynamisch bereik heeft is dit makkelijk op te lossen. Is het een mooie foto? Nee dat nog niet, maar je kunt door dit voorbeeld wel heel goed zien waar een Nikon D810 toe in staat is. Doordat de D810 over een enorm dynamisch bereik beschikt.
“Gewoon contrast”

Op iedere camera kun je de mate van contrast instellen. Contrast verlagen of contrast verhogen, wat je maar wilt of nodig hebt. Ook deze Nikon camera heeft dat en dat maakt hem nog niet tot een bijzondere camera. Nikon heeft iets nieuws bedacht. Lokaal contrast. Wat is dat? Ik heb het opgezocht, maar Nikon schrijft daar niet heel duidelijk over. Ik vond wel wat, maar na het lezen had ik niet het idee dat ik nu snapte waar het over ging of wat het zou moeten doen. Dan is er nog maar één manier om erachter te komen en dat is doen.
Stacks Image 55
Stacks Image 58

Gewone beer met de normale instellingen

Zachte beer met verlaagd “gewoon” contrast en verlaagd lokaal contrast

Contrast verlagen of verhogen ga ik niet uitleggen naar ik mag aannemen snap je dat wel. Lokaal contrast werkt gek genoeg tegen zijn eigen naam in. Lokaal contrast is zeker niet lokaal maar zichtbaar over de hele foto. Overal waar iets te zien is kun je bepalen hoe je het wilt laten zien. Wanneer je naar de twee beren hierboven kijkt kun je heel duidelijk het verschil zien. De beer met verlaagd lokaal contrast is boterzacht geworden. Hij is echt een softe knuffelbeer geworden. Je kunt ook goed zien alle andere voorwerpen in de foto ook mee gegaan zijn qua zachtheid. Met lokaal contrast kun je dus bepalen hoe je de structuur van iets extra goed laat zien of juist wat minder.
Beide foto’s zijn met exact dezelfde sluitertijd en diafragma gemaakt voor een eerlijke vergelijking.

Lokaal contrast

De functie van lokaal contrast is dat je een onderwerp met een hardere of zachter structuur kunt fotograferen. De vraag die je jezelf tijdens het fotograferen kunt stellen is wil ik een zachte of een harde beer fotograferen. En dat is bijzonder. Dit is niet eerder mogelijk geweest met fotografie. Nog een vergelijk…
Stacks Image 71
Stacks Image 74

Gewone beer met de normale instellingen

Harde beer met hoog “gewoon” contrast en hoog lokaal contrast

De twee volgende beren zijn ook weer exact hetzelfde belicht. Niet te geloven? Links is alles normaal en rechts is alles abnormaal. Met abnormaal bedgelik te zeggen dat dit eigenlijk nergens meer op slaat. Eigenlijk had in de rechterfoto het gewone contrast niet omhoog gemoeten, maar dat hebben we wel gedaan. Met als gevolg dat de beer volledig dichtloopt. Het is niet mooi meer doordat we teveel hebben gedaan. Maar het is wel interessant om te zien hoe groot de bandbreedte is binnen exact dezelfde belichting. Kijk zelf nog eens naar de zachtste beer en dan naar de hardste beer en bedenk dat beide belichtingen gelijk zijn aan elkaar. En er zijn omstandigheden door mij te bedenken waarbij de beer die nu abnormaal is gefotografeerd met hoog contrast en hoop lokaal contrast ineens wel hele nuttige instellingen kunnen worden.

Uiteraard kan het ook veel subtieler. Bas was voor de cursus bezig met een oefening waarvoor hij koos om een houten specht te gaan fotograferen. We waren aan het wikken en wegen tijdens het fotograferen. Hij had al prima zijn draadloze flitslicht neergezet en de belichting was, kleuren waren goed, maar we misten nog iets… We besloten een klein beetje lokaal contrast toe te voegen om de specht net even iets meer eruit te laten springen. Goed kijken, de verschillen zijn subtiel, maar dat was ook onze bedoeling.
Stacks Image 87
Stacks Image 90

Gewone specht. Alles is goed, maar kan het nog iets beter was de vraag?

zDezelfde specht met +1 contrast en +1 lokaal contrast.

Hmmm, het is geloof ik wel goed zichtbaar de verschillen. Bas had met linkerfoto alles al goed gedaan. De linkerfoto is nog iets aan de softe kant en komt misschien iets aan contrast tekort. Bas ging nog een keer dezelfde foto maken met een +1 contrast verhoging om de foto iets harder te maken. Plus ook een +1 lokaal contrast. Om de vogel iets meer tekening te geven. Kijk maar goed en zie de verschillen. Het werkt, het helpt en maakt de foto nog beter. Het uiteraard ook afhankelijk van smaak, maar op dat moment was dit zeer zeker onze smaak en wens.

En zo is de functie van lokaal contrast op de D810 nu eindelijk eens goed uitgelegd. Heel erg mooi dat Nikon dit als een nieuwtje geeft gebracht, maar jammer dat ze het niet goed uitleggen. Puntje van kritiek op een verder fantastische camera. Deze functie lokaal contrast, maar ook die van contrast en Active D Lighting is eigenlijk een soort Photoshoppen maar dan ik je camera. En dat is altijd beter dan nabewerken. Nabewerken is altijd weggooien en in je camera tijdens je opname aanpassingen maken is informatie behouden. Vandaar dit ik een groot voorstander ben van dit soort instellingen. Het werkt en het is absoluut een meerwaarde t.o.v. de Nikon D800. Alleen deze extra functie. Verder wil ik de D810 niet gaan vergelijken met de D800. Ook al is die ook superieur, ik zou de D800 niet aangeschaft hebben. Gewoon teveel pixels. Maar de D810 met evenveel pixels, maar ook een lokaal contrast functie is wel het overwegen waard. Het geeft je gewoon extra mogelijkheden om sferen neer te zetten in je foto. Sferen die je met andere camera’s niet voor elkaar kunt krijgen. En daarom is het lokaal contrast een absolute meerwaarde. Meer dan 0.4 dynamisch bereik winst.
Andere zaken:

De D810 heeft net zoals de D800 nog steeds een zoeker als een balzaal. Wat een genot om daar doorheen te mogen kijken. Zo enorm groot! Zo duidelijk.

Over zaken als snel scherpstellen ga ik niet schrijven, ook niet over de knoppen of over het vlekkeloze draadloos flitsen. Of het histogram wat helaas alleen bij de professionele camera’s van Nikon met één druk op een programmeerbare knop op te roepen is. Beeldscherm groot. En dan kun je in de brandende zon echt je histogram wel zien. Geen probleem. Niet meer schakelen en meermalen drukken op knoppen. Kortom het klopt allemaal.

Voor alle andere zaken ga je maar andere tests lezen. Er is al genoeg geschreven en getest, maar dit soort zaken vind je alleen maar hier. En zaken als Contrast, Lokaal contrast, Active D Lighting en een waanzinnig groot dynamisch bereik maken de Nikon D810 zo uniek. Samen met de twee Fuji’s X-Pro1 en X-T1. Dit zijn de drie grootheden van nu met ieder hun eigen specialismen.

Excuses voor:
Ik krijg nog wel eens kritiek per mail dat mijn tests niet compleet zijn en dan ik geen waarden meet en niet alles laat zien. En niet alle details bespreek. Ja sorry, maar ik ben nu eenmaal anders. Ik geef anders les, ben anders, kijk anders en mijn ogen liegen nooit. Dat tezamen zorgt ervoor dat ik anders test. Ik wil geen standaard tester zijn. Daar zijn er al genoeg van. En mede omdat ik anders ben heb je eindelijk een hele duidelijke uitleg waarom je wel/niet een Nikon D810 zou kunnen gaan kopen. Alleen als je in JPG fotografeert, want in RAW heb je niets aan al dit soort besproken zaken. Dan komt het er niet uit.
En daarom zeg ik nog eenmaal op voorhand, sorry dat ik onderstaande zaken niet besproken heb, om niet weer een stapel verontwaardigde of zelfs boze mails te krijgen. Ik begin dat wel een beetje zat te worden.

Niet besproken:
  • En 7 beelden per seconde fotograferen, niet belangrijk.
  • Beste auto focus systeem… ja maar dat was al zo.
  • Expeed 4 processor, het zal wel.
  • Nog hogere bruikbare Iso waarden. Ja leuk, maar 25.000 Iso is wel genoeg hoor.
  • Filmen met nog meer vrijheid….. ja sorry hoor.
De plussen
  • Heel groot dynamisch bereik
  • Active D-lighting i.c.m. contrast verlaging te gebruiken
  • Lokaal contrast als nieuwe en zeer nuttige instelling
  • Creative lighting system (flitsen met losse flitsers)
  • Zoeker zo groot als een balzaal
  • Ongekend lage beeldruis

De minnen
  • Soms lastig om mee te werken in grijze omstandigheden, je houdt dan teveel belichting speelruimte over!
  • Wel heel erg veel pixels en dus grote bestanden.
  • 3299 euro ( 12-11-2014) vind ik wel heel erg veel geld
Resumé:
Een dijk van een camera. Samen met twee Fuji’s volgens mij het beste wat je momenteel kunt kopen. Maar wel met enkele aantekeningen. Je moet wel echt goed kunnen fotograferen anders heeft deze camera geen enkele zin. Je haalt de meerwaarde er dan echt niet uit. En ook omdat de D810 in grijs licht een lastige camera is om mee te fotograferen. Niets doen is geen optie. Je moet er wat mee, een camera als deze verplicht je daartoe.

Geen camera voor beginners en zeker ook niet goedkoop. Maar wat mij betreft wel een aanrader. Echter pas kopen als je zelf ook goed bent.
Prijs:
Beeldkwaliteit:
Kleuren:
Dynamisch bereik:
Draadloos flitsen:
Prijs kwaliteit verhouding:
7.0
9.5
9.0
9.5
8.5
7.0
Beoordeling 9.0